Józef Czapski

W swoim pokoju i w pokoju swej siostry Marii w Maisons-Laffitte Józef Czapski zgromadził przez 50 lat olbrzymie archiwum, w tym 278 tomów swoich słynnych „Dzienników”, księgozbiór (ponad 3500 książek) i korespondencję. Rozważał sprzedaż archiwum Uniwersytetowi w Yale (USA). Nawiał go do tego  Czesław Miłosz. Ostatecznie postanowił – na mocy testamentu – przekazać część spuścizny Muzeum Narodowemu w Krakowie, pomny na fakt, że zbiory jego dziadka Emeryka Hutten-Czapskiego, przed blisko stu laty, stały się filarem kolekcji tego Muzeum.

Wykonawcą testamentu uczynił Jerzego Giedroycia (zmarł w 2000 r.)  oraz swoją siostrzenicę Elżbietę Plater-Zyberk Łubieńską (zmarła w 2010 r.).

KRAKÓW – Muzeum Narodowe

Przekazano do Muzeum Narodowego w Krakowie oficjalnym „Aktem darowizny” z 19 kwietnia 1993 roku dzienniki, rękopisy, szkice, korespondencję, księgozbiór, meble i obrazy wraz z archiwum Marii Czapskiej, siostry Józefa. Księgozbiór, który pozostawił po sobie Józef Czapski to 1 400 książek. W 1994 roku, wypełniając testament, przewieziono spuściznę Czapskich do Muzeum Narodowego w Krakowie.

Na skutek zabiegów pracowników MNK (m.in. Janusza Nowaka) w latach 2008–2010 pozyskano kolejną partię spuścizny Józefa i Marii Czapskich, przekazaną przez Józefa Czapskiego siostrzeńcowi Janowi Przewłockiemu (Jan Henryk Janusz Przewłocki). W skład tej partii archiwaliów wchodziły fotografie i korespondencja, w tym listy Czesława Miłosza, Sławomira Mrożka oraz  Emeryka Hutten-Czapskiego. W 2006 roku MNK uzyskało w darze od Adeli i Władysława Żeleńskich z Paryża dwa obrazy olejne i cztery rysunki Józefa Czapskiego.

Książki z księgozbioru Czapskich są skatalogowane i można je przeglądać w Bibliotece Muzeum Narodowego w Krakowie, al. 3 Maja 1.

Listy, dzienniki można oglądać w Archiwum, ul. Piłsudskiego 12, (do 2019 roku  było dostępne przy ul. św. Marka 17).

Bezcenną pomocą przy przeglądaniu  jest książka Archiwum Józefa i Marii Czapskich z Maisons-Laffitte . Zbiór  zinwentaryzował, wstęp i indeks przygotował Janusz S. Nowak przy współpracy. Janusza Pezdy. Można także skorzystać z elektronicznej bazy danych, gdzie w niektórych przypadkach odnotowano, czy książka zawiera dedykacje i zapiski Czapskiego.

Niektóre obrazy i rysunki  Czapskiego można oglądać Galerii Sztuki Polskiej XX wieku w Gmachu Głównym  Muzeum Narodowego w Krakowie oraz w  Muzeum im. Emeryka Hutten–Czapskiego.

źródło: informacja Muzeum Narodowe w Krakowie

TORUŃ – Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika

Decyzją Jerzego Giedroycia do Torunia, do Archiwum Emigracji (Biblioteka Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika) trafił księgozbiór emigracyjny Marii i Józefa Czapskich gromadzony w Maisons-Laffitte pod Paryżem, który zawierał ponad półtora tysiąca książek polskich i obcych: wiele z dedykacjami oraz z marginaliami obojga Czapskich i rysunkami Józefa Czapskiego.  W Bibliotece  w Toruniu można przejrzeć katalog kartkowy księgozbioru. Niestety, od czasu pozyskania księgozbioru – czyli już ponad 20 lat – nie sporządzono elektronicznej bazy, z której można by skorzystać z każdego miejsca na świecie. Na druk czeka natomiast katalog księgozbioru.

źródło: https://www.bu.umk.pl/Archiwum_Emigracji/Czapski1.htm

LUBLIN – Katolicki Uniwersytet Lubelski

106 książek ze zbiorów Józefa Czapskiego i jego siostry Marii decyzją Józefa Czapskiego trafiło do Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Maisons – Laffitte – Instytut Literacki

W Maisons- Laffitte w siedzibie „Kultury” pozostały pamiątki, korespondencja, zdjęcia związane z osobą Józefa Czapskiego. Znajdziemy tam korespondencję m.in.  pomiędzy Jerzym Giedroyciem a Józefem Czapskim oraz listy do Marii i Józefa Czapskich od różnych osób. Zwykle są to listy, które mają związek z „Kulturą”.

Dzięki współpracy z Biblioteką Narodową sporządzono elektroniczną bazę, która pozwala na przeprowadzenie kwerendy.