Ze wstępu dra hab. Mirosława A. Supruniuka: ” Zdawać by się więc mogło, że polska literatura wyczerpała wszystkie zagadnienia dotyczące Józefa Czapskiego, a ostatnio wydana biografia pióra Erica Karpelesa i polska edycja nieco starszego opracowania Murielle Werner-Gagnebin, a także połączony z konferencjami festiwal poświęcony Czapskiemu powinny być jedynie podsumowaniem wieloletniej dyskusji o wybitnym malarzu, wszechstronnym krytyku sztuki i świadku burzliwej historii polsko-rosyjskiej. Nic bardziej mylnego! Nasza wiedza o twórczości, życiu i działalności społecznopolitycznej autora Oka wciąż nie jest kompletna, także pomimo starań Elżbiety Skoczek, która (…) sięga w zakamarki tajemnic jego biografii.
Na książkę składają się szkice historyków, którym odkrywanie i rozpoznawanie epizodów z życia malarza dało asumpt do napisania ciekawych apendyksów do biografii; literaturoznawców czytających teksty drukowane i rękopisy dzienników, korespondencji i notatników zdeponowane w archiwach Instytutu Literackiego w Paryżu, Muzeum Narodowego w Krakowie i innych miejscach; wreszcie malarzy patrzących na dzieła Czapskiego okiem i sercem”.
Spis treści
Mirosław A. Supruniuk
Czapski raz jeszcze… i nie po raz ostatni / 9
Romuald Oramus
Prawda artysty. Na przykładzie twórczości Józefa Czapskiego i nie tylko… / 19
Janusz S. Nowak
Niewola i malarstwo. Twórczość Józefa Czapskiego „na nieludzkiej ziemi” – 1939–1942 / 43
Agnieszka Kosińska
„Przeżycie, oko, ręka”. O warsztacie twórczym Józefa Czapskiego / 73
Agata Janiak
Od poetyki do metafizyki. Kilka słów o „eseju czapskim” / 101
Paweł Panas
„…nie chciałbym tego zaprzepaścić”. O nieznanym epizodzie z dziejów
przyjaźni Zygmunta Haupta z Marią i Józefem Czapskimi / 131
Leszek Czarnecki
Czapski i Giedroyc. Droga do Francji / 147
Mirosław A. Supruniuk
Noblesse oblige. Józef Czapski i Kongres Wolności Kultury / 169
Elżbieta Skoczek
„Artysta uczy nas patrzeć na zjawiska świata oczyma innymi niż nasze
obojętne oczy”. Józef Czapski, Maria Czapska i… pallotyni / 185
Katarzyna Moskała
Paryski adres Józefa Czapskiego. Józef Czapski i Galerie Lambert / 205
Stanisław Sobolewski
„Musiałem gnać dalej i dalej…” Powrót Józefa Czapskiego / 221
Streszczenia / 237
Summaries / 245
Noty o autorach / 253
Notes about the Authors / 259
Spis ilustracji / 265
Indeks osobowy / 267
Książkę można kupić w Wydawnictwie Instytut Literatury
Miejsce i rok wydania: Kraków 2021
redakcja naukowa: dr hab. Mirosław Supruniuk i mgr Elżbieta Skoczek
Redakcja językowa: Adrian Kyć
Korekta i adiustacja: Katarzyna Płachta, Pracownia Mole
Skład: Estera Sendecka
ISBN 978-83-66765-31-3