Joanna Pollakówna i Piotr Kłoczowski w opracowanym wiele lat temu Kalendarium, które jest przedrukowywane od lat w licznych publikacjach, podają, że pod koniec 1920 roku Józef Czapski zapisuje się na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Sam Czapski w opublikowanych wspomnieniach, zamieszczonych w „Wyrwanych stronach”, pisał:
„Od jesieni 1920 roku, przyjęty do Akademii w Krakowie, wchodzę w świat całkiem nowy, o innym klimacie i innych reakcjach”.
Planszę z tym cytatem zobaczymy w Pawilonie Józefa Czapskiego w Krakowie (ul. Piłsudskiego 12).
Jednak z dokumentów archiwalnych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie dowiadujemy się, że Czapski wypełnił formularz rodowy – dokument konieczny do wpisania się na uczelnię, 26 lutego 1921 r. Studia więc rozpoczął, jak dokładnie opisano w księgach uczelni, w II semestrze roku akademickiego 1920/1921, czyli nie wcześniej niż pod koniec lutego 1921 r.
Józef Czapski wspominał, że pierwszym jego profesorem był Wojciech Weiss. Wspomnienie to może sugerować, że od razu rozpoczął naukę w pracowni Weissa. Nie jest to prawdą, gdyż zapisał się najpierw do tzw. szkoły ogólnej i był w niej aż do 2. roku studiów (do I semestru włącznie). Dopiero od II semestru, 2. roku studiów rozpoczął studia w pracowni prof. Wojciecha Weissa, czyli w 1922 roku.
Przeglądając archiwa ASP w Krakowie, możemy także poznać noty, które uzyskiwał na koniec każdego semestru.
W II semestrze 1920/ 1921 (w szkole ogólnej) Józef Czapski uzyskał dwie noty: z rysunków i z perspektywy: dostateczny, z rysunków wieczornych: dobry.
W I semestrze roku akademickiego 1921/1922 uczęszczał do szkoły ogólnej rysunku prof. Władysława Jarockiego, uzyskując z rysunków stopień dobry, z malarstwa – dostateczny.
W II półroczu roku akademickiego 1921/1922 uczył się właśnie w szkole głównej malarstwa prof. Wojciech Weissa i wtedy z malarstwa i rysunków wieczornych otrzymał oceny bardzo dobry. Odnotowano także w dokumentacji „wzmiankę pochwalną za prace konkursowe roczne”.
Czapski w rozmowie z Piotrem Kłoczowskim mówił:
– „Weiss był moim pierwszym profesorem i nawet dał mi nagrodę za jakiś akt kobiecy na niebieskim tle”.
Czy to właśnie ten wspomniany przez Czapskiego akt kobiecy otrzymał wzmiankę pochwalną?
W I i II półroczu 1922/1923 nadal uczył się w szkole ogólnej malarstwa w pracowni prof. Weissa i tutaj otrzymał oceny: I – półrocze: z malarstwa i rysunków wieczornych: dobry; II półrocze – bardzo dobry.
Po przyjeździe Pankiewicza z Paryża do Krakowa, jak wspominał Czapski „wszyscyśmy hurmem poszli do Pankiewicza”. Dlatego też w roku akademickim 1923/1924 studiował w szkole głównej malarstwa u prof. Pankiewicza.
Otrzymał w I semestrze następujące oceny: z malarstwa figuralnego – bardzo dobry, z rysunków wieczornych – dobry, zaś w II półroczu – z malarstwa figuralnego: bardzo dobry.
Autor: Elżbieta Skoczek
Na zdjęciu: Montaż wystawy stałej w Pawilonie Józefa Czapskiego w Krakowie, ul. Piłsudskiego 12, kwiecień 2016 r. / fot. Muzeum Narodowe w Krakowie
