20 czerwca 1947 roku wydano pierwszy numer „Kultury” . To numer rzymski, gdyż wtedy zarówno Jerzy Giedroyc jak i Gustaw Herling – Grudziński – redaktorzy pierwszego numeru pisma – przebywali w Rzymie.
Kultura została wydana przez Instytut Literacki, który powstał wiosną 1946 roku w Rzymie, przy 2. Korpusie Polskim pod nazwą Casa Editrice „Lettere”. (Adres: „Roma Casella Postale 424”). Szefem wydawnictwa został mianowany przez generała Andersa, Jerzy Giedroyc. We Włoszech Instytut na początku prowadził działalność wydawniczą na potrzeby wojska i rożnych jego formacji, realizowano także własne plany edytorskie. Od początku najbliższymi współpracownikami Giedroycia byli Józef Czapski, Gustaw Herling-Grudziński, Zofia i Zygmunt Hertzowie, później dołączył Henryk Giedroyc. Instytut Literacki zadebiutował „Legionami” Henryka Sienkiewicza. Książki wydawano w czterech seriach wydawniczych: Biblioteka Społeczno-Polityczna, Biblioteka Wiedzy, Biblioteka Przekładów, a na potrzeby rynku włoskiego powołano serię „Capolavori della Letteratura Straniera” (Arcydzieła literatury światowej).
W Rzymie po wojnie znaleźli się Zofia Hertz, Zygmunt Hertz. Odwiedział ich z Paryża sporadycznie Józef Czapski – pełnił wówczas funkcję szefa placówki 2 Korpusu we Francji z siedzibą w Hotel Lambert, na wyspie św. Ludwika, którym wówczas zarządzał Stefan Zamoyski, jego przyjaciel.
Jak wspominał Giedroyc, „pierwotnie Kultura miała być biletem wizytowym, kwiatkiem do kożucha, i była pomyślana odpowiednio do tego jako kwartalnik raczej czysto literacki. Pierwszy numer przygotowaliśmy wespół z Gustawem. Ale naprawdę ważne były dla nas wtedy książki”.
W Archiwum Instytutu Literackiego w Maisons – Laffitte zachował się list (z 1947 r) Gustawa Herlinga – Grudzińskiego do Jerzego Giedroycia, z którego wynika, że pomysł na utworzenie pisma „Kultura” był… Gustawa Herlinga- Grudzińskiego. On przekonywał do tego Giedroycia. Gustaw Herling – Grudziński pisał: „Ostatecznie Kultura – zarówno w okresie, kiedy ją wymyśliłem, jak i w okresie kiedyśmy ją robili – stała mi się bardzo bliska”.
Zdzisław Kudelski zajmujący się biografią autora Dziennika pisanego nocą, stwierdził:
„Giedroyc sceptycznie patrzył na pomysł uruchomienia wówczas pisma Kultura. Zajęty niepewnymi losami wydawnictwa, wobec pomysłu Herlinga zachowywał rezerwę. Grudziński wówczas namówił Giedroycia, by w pierwszym numerze pojawili się razem jako redaktorzy.”
Pierwszy numer „Kultury” – wybór szkiców, opowiadań i sprawozdań – zawierał m.in. tekst Józefa Czapskiego pt.: „Raj utracony (na śmierć Bonnarda)”. Ponadto malarz namówił Andrzej Bobkowskiego i ten dał do pisma opowiadanie „Nekyia”. Udało się im zdobyć zgody na przekłady: Paula Valery’ego – Z „Kryzysu ducha”, Benedetto Crocego – „Zmierzch cywilizacji”, Arthura Koestlera – Przyjazd (Z „Krucjaty bez krzyża”). Do pierwszego numeru wciągnięto także teksty: Tymona Terleckiego – „O socjalizmie chrześcijańskim”, Tadeusza Krońskiego – „Filozofia egzystencjalna Sartre’a”, Hermini Naglerowej ” W inne czasy” (fragment powieści), a także pojawiła się poezja, której autorem był Federico G. Lorca.
14 września 2017 roku wydano z okazji siedemdziesiątej rocznicy ukazania się pierwszego numeru Kultury książkę „Kultura narodziny pisma” w nakładzie 500 egzemplarzy, w tym 100 numerowanych. Zawiera ona reprint pierwszego numeru Kultury , a także trzy artykuły: Marka Żebrowskiego, Stanisława Mancewicza i Pawła Kłoczowskiego. Pięknie wydana, oprawiona w płótno, są w niej zdjęcia archiwalne.
