Nareszcie malarstwo Józefa Czapskiego powróciło do sali na I piętrze w Pawilonie Józefa Czapskiego w Krakowie. Obrazy, rysunki i dzienniki z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie i Muzeum Narodowego w Warszawie oraz kilka rysunków wyciętych z notatnika malarza (własność Krystyny Zachwatowicz- Wajdowej) można oglądać do 13 września 2020 roku. [z powodu epidemii koronwirusa wystawę przedłużono]. Ze względu na zalecenia konserwatorskie co jakiś czas możemy oglądać inne zeszyty dziennika.
Odwiedzający Pawilon zobaczą:
Patrycja Neway w „Tosce” (1953),
Ministranci (1955),
Czerwona kawiarnia (1956),
Martwa natura (1956),
Pejzaż morski (1961),
Recepcja (1963),
Lustro na drewnianych drzwiach (1964),
Stara kobieta (1965),
Kwiaty w wazonie (1966),
Fotel i matowa szyba (1975),
Na rusztowaniu (ok. 1978),
Młody mężczyzna na czerwonym tle (1980),
Elektryczny bilard (1981),
Trzy zielone jabłka (1982),
Biały wazon (1985),
dwa Pejzaże (jeden z nich monochromatyczny) (1987).
Obrazy Pejzaż morski i Kwiaty w wazonie są darem zaprzyjaźnionego z Czapskim małżeństwa Marii Adeli z Bohomolców Żeleńskiej (Mysi) i Władysława Żeleńskiego, mieszkających w Paryżu. Maria przetłumaczyła na francuski m.in. Na nieludzkiej ziemi Czapskiego (książka wyszła w wydawnictwie Plon w 1949 roku pt. Terre inhumaine, ze wstępem Daniela Halévy’ego); Władysław zaś był bratankiem Tadeusza Boya-Żeleńskiego, prawnikiem i dziennikarzem.
Klasyczna Martwa natura (1956) ma na odwrocie żartobliwą dedykację: „Gwiazdzistego Czapsko-Przewłockiego Łubieńskiego Czapskiego i Czapskiego. Mojemu chrzestnemu synowi najlepszemu opiekunowi rozgałęzionej rodziny od kochającego W. Józia 1956”. Adresatem dedykacji był Ludwik Łubieński (zwany w rodzinie Lulek i Lulu), syn najstarszej siostry Józefa, Leopoldyny, gospodarującej wraz z pierwszym mężem, Leonem Łubieńskim, w nieodległej od Krakowa Kazimierzy Wielkiej.
Ludwik Łubieński, którego pełno go w dziennikach Czapskiego, miał barwne, bogate i trudne życie (m.in. był osobistym sekretarzem Józefa Becka, szefem Polskiej Misji w Gibraltarze, świadkiem katastrofy, w której zginął generał Władysław Sikorski, współpracował z generałem Władysławem Andersem; szef produkcji Radia Wolna Europa). Po wojnie zamieszkał w Monachium, a następnie w Londynie. Martwą naturę podarowała w 1996 roku Muzeum Narodowemu w Krakowie jego córka Anna Łubieńska.
Dwa Pejzaże powstałe w 1987 roku to jedne z ostatnich prac olejnych Czapskiego. Są darem Krystyny Zachwatowicz-Wajdy i Andrzeja Wajdy. Na wystawie eksponowane są bez ram,czyli są takie jak je podarował malarz.
Pozostałe 12 obrazów to dar Barbary i Richarda Aeschlimannów (z 2016 roku).
Dodatkowo na ścianach znajdują się dwa obrazy wypożyczone z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie: Autoportret w lustrze (ok. 1937) oraz Wnętrze teatru Opera Leśna (1937).
Z niedatowanego notatnika Józefa Czapskiego, podarowanego Krystynie i Andrzejowi Wajdom 28 czerwca 1984 roku podczas jednej z wizyt w Maisons-Laffitte umieszczono sześć akwarel . Akwarele i dedykacja („Moim bardzo drogim Wajdom z całą moją wdzięcznością i przyjaźnią Józef Czapski, 28 VI 84.”) zostały wycięte z notatnika i oprawione w 1985 roku przez Andrzeja Wajdę.
W gablotach znajduje się 17 dzienników z lat 1945–1976 z motywami kwiatowymi (anemony, narcyzy, tulipany, irysy, kwiaty polne, kwiaty tytoniu), wykonanymi różnymi technikami: akwarelą, piórkiem, ołówkiem, flamastrem, kredką. Kwiaty tytoniu z dziennika nr 93 są notatką malarską do obrazu olejnego Kwiaty w wazonie (i dziennik nr 93 otwarty na tej stronie, i olej znajdują się na wystawie). Wyboru z dzienników dokonał znawca pisma Józefa Czapskiego, Janusz Nowak.
Od 23 maja do 13.09. 2020 roku można oglądać kolejne, inne dobrane dzienniki.
Na zdjęciu: Józef Czapski, Train de baneliue, 1967, olej, płótno, zbiory Muzeum Narodowe w Krakowie.
————————————————————————-
Pawilon Józefa Czapskiego, ul. Piłsudskiego 12, Kraków
Sala wystaw czasowych , I piętro
Czapski – malarstwo, rysunek, dziennik.
Wystawa do 13 kwietnia 2020 roku.
