Nowe rysunki w kolekcji markiza Michaela Popiela de Boisgelin

kolorowe zdjęcie pałacu i innych zabudowań w Kurozwękach, zdjęcie z drona

Halina Hempel h. własnego, córka Antoniego, dziedzica Wałowic i Haliny Krajewskiej h. Leliwa urodziła się 14 listopada 1910 roku. Zmarła 24 marca 1993 roku. Była żoną Kazimierza Czarnockiego  (ur. w 1911, zm. 1995).  To do nich Czapski przyjeżdżał, gdy mieszkali w Belgii.

„Halina – najmłodsze dziecko Antoniego i Haliny Hemplów, poszła w ślady ojca i siostry, rozwijając wrodzoną pasję do działalności społecznej. Po ukończeniu z wyróżnieniem szkoły średniej w Zbylitowskiej Górze zapisała się na studia dziennikarskie w Lille, które ukończyła w 1932 roku. W tym czasie zaczęła publikować w prasie francuskiej artykuły na tematy polskie, brała też udział w międzynarodowych spotkaniach młodzieży.

W 1937 roku wzięła udział w balu zorganizowanym przez generałową Marię Hemplową, na którym poznała Kazimierza Czarnockiego (1911-1995) z Lecieszyna w powiecie nieświeskim (obecnie obwód miński na Białorusi). Młodzi pobrali się dnia 20 sierpnia 1938 roku. Rok później, po wkroczeniu do Polski Armii Czerwonej, matka i siostra nalegały na Halinę, by dołączyła do nich w Wałowicach, i starały się wysłać przewodnika, który przeprowadziłby ją oraz jej najbliższych (Kazimierz Czarnocki przebywał w tym czasie w niemieckiej niewoli) przez zieloną granicę. Halina nie chciała jednak podejmować ryzykownej przeprawy z małym dzieckiem w czasie wyjątkowo mroźnej zimy w 1940 roku. Jej teść Stefan Czarnocki, właściciel Lecieszyna, został aresztowany przez Sowietów i wiosną następnego roku rozstrzelany w Mińsku, a rodzinę Czarnockich wkrótce wywieziono w głąb Rosji, gdzie zamieszkała w ziemiance, a Halina pracowała jako robotnik za kilka rubli i 400 gramów chleba na dzień. W lipcu 1940 roku zmarł z niedożywienia i braku lekarstw jej synek Andrzej.

Na Wielkanoc 1943 roku udało się jej opuścić Związek Sowiecki dzięki staraniom Tadeusza Romera, polskiego ambasadora w Kujbyszewie i kuzyna teściowej, Zofii z Domańskich Czarnockiej. Do końca wojny przebywała najpierw w Iranie, a następnie w Libanie, pracując w instytucjach zajmujących się pomocą Polakom na obczyźnie. W 1946 roku spotkała się z mężem Kazimierzem, który po wyjściu z niemieckiej niewoli wyjechał do Belgii, a następnie do Konga belgijskiego, gdzie zajmował się uprawą kawy. W latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku rodzina Czarnockich powróciła do Europy i zamieszkała w Belgii”. [ źródło: „Elitka, młodość w dniach grozy”].

Brat Haliny, Zdzisław Hempel poległ w walkach 4 września 1939 w Kasinie Wielkiej. Został pochowany w tamtejszej  kwaterze wojennej żołnierzy Wojska Polskiego wraz z czterema innymi żołnierzami poległymi. Pośmiertnie został mianowany rotmistrzem.

Dzieci Haliny i Kazimierza to: Andrzej (ur. w 1939 – zm. w 1940), Elżbieta (ur. w Kongo 5 III 1947), Stefan Antoni (ur. w Kongo 30 IV 1948), Krystyna Teresa (ur. w Kongo 17 XI 1951).

I właśnie rysunki Czapskiego przedstawiające Krystynę Teresę znalazły się w kolekcji markiza Michaela Popiela de Boisgelin.

Z okazji urodzin Józefa Czapskiego, w kwietniu  2024 roku, zostaną pokazane po raz pierwszy – publicznie – na  wystawie „Dziecko”  w Pałacu Popielów w Kurozwękach, którą to ekspozycje – wraz z nieznanymi wspomnieniami o pobycie Józefa Czapskiego w Belgii przygotowuje Elżbieta Skoczek, dyrektor Festiwalu Józefa Czapskiego.

rysunek śpiącego dziecka, autor Józef Czapski

Śpiąca Krysia, rys. Józefa Czapskiego. Fot. Paweł Mazur

Rysunki będą stanowiły aneks do wystawy, która od 2023 roku jest prezentowana na ostatniej kondygnacji Pałacu Popielów w Kurozwękach w Muzeum Cztery Rodziny, które powstało w ramach projektu finansowanego z Funduszy Europejskich pn. „Pałac Popielów – ucz się przeszłością, doświadczaj teraźniejszości, patrz w przyszłość”.

Cel projektu: Wzrost dostępności dla społeczeństwa do dziedzictwa kulturowego regionu świętokrzyskiego poprzez przywrócenie dawnej świetności Pałacu Popielów w Kurozwękach i jego udostępnienie.
Beneficjent: Zespół Pałacowy Sp. z o.o.

kolorowe logotypu UE i województwa świętokrzyskiego i Rzeczpospolitej Polski

opublikowano: 19.12.2023 r.

Na zdjęciu Pałac Popielów w Kurozwękach, widok z drona. Fot. Paweł Mazur

O autorze /


Urodziła się w Nowej Dębie. Studiowała w Krakowie, na Uniwersytecie Jagiellońskim; studia podyplomowe z zarządzania projektami na Akademii Górniczo-Hutniczej. Autorka od wielu lat zajmuje się twórczością Józefa Czapskiego: przegląda archiwa, odczytuje dzienniki i zbiera informacje o dziełach malarza (projekt: Catalogue raisonné dzieł Józefa Czapskiego), nagrywa rozmowy z tymi, którzy znali autora "Na nieludzkiej ziemi". Powołała w 2017 roku Festiwal Józefa Czapskiego (jest jego dyrektorem) . Odbyły się już dwie edycje festiwalu (2017 i 2020 rok). Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Literatura 2020, 155591/20). Kuratorka wystawy "Józef Czapski en France. Œuvres des collections privées", 2020. - projekt zrealizowany w ramach programu "Kulturalne pomosty", 2020. Kuratorka wystawy "Józef Czapski dzieła z kolekcji prywatnych, Kordegarda, Galeria Narodowego Centrum Kultury, od 28.04.2022 - 6.06.2022. Kuratorka wystawy w nowej Galerii Józefa Czapskiego w Pałacu w Kurozwękach "Józef Czapski. Dzieła z kolekcji Markiza Michaela Popiela de Boisgelin", 2023. Copyright 2016 - 2024 - Ela Skoczek / Materiały umieszczone na stronie są chronione prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie tylko za zgodą autora.

Artykuły powiązane

O pisaniu biografii

"(...) starałam się docierać do istoty rzeczy każdego zagadnienia w przekonaniu, że zbliżanie się do prawdy i jawność są wymowniejsze i moralniejsze od przemilczeń, legend i niedomówień.


Ludźmi jesteśmy i tylko ludźmi ułomnymi choćby nas inni brali za aniołów - pisał Mickiewicz do przyjaciół – cytując Naśladowanie.

Maria Czapska, Szkice Mickiewiczowskie, Wstęp

Kontakt

Zapraszamy do kontaktu z redakcją