Nareszcie: Malarstwo Czapskiego w Pawilonie

Kolorowy obraz Józefa Czapskiego

Nareszcie malarstwo Józefa Czapskiego powróciło do sali na I piętrze w Pawilonie Józefa Czapskiego w Krakowie. Obrazy, rysunki i dzienniki z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie i  Muzeum Narodowego w Warszawie oraz kilka rysunków wyciętych z notatnika malarza (własność Krystyny Zachwatowicz- Wajdowej) można oglądać do 13 września 2020 roku. [z powodu epidemii koronwirusa wystawę przedłużono]. Ze względu na zalecenia konserwatorskie  co jakiś  czas możemy oglądać inne zeszyty dziennika.

Odwiedzający Pawilon zobaczą:

Patrycja Neway w „Tosce” (1953),

Ministranci (1955),

Czerwona kawiarnia (1956),

Martwa natura (1956),

Pejzaż morski (1961),

Recepcja (1963),

Lustro na drewnianych drzwiach (1964),

Stara kobieta (1965),

Kwiaty w wazonie (1966),

Fotel i matowa szyba (1975),

Na rusztowaniu (ok. 1978),

Młody mężczyzna na czerwonym tle (1980),

Elektryczny bilard (1981),

Trzy zielone jabłka (1982),

Biały wazon (1985),

dwa Pejzaże (jeden z nich monochromatyczny) (1987).

Obrazy Pejzaż morski i Kwiaty w wazonie są darem zaprzyjaźnionego z Czapskim małżeństwa Marii Adeli z Bohomolców Żeleńskiej (Mysi) i Władysława Żeleńskiego, mieszkających w Paryżu. Maria przetłumaczyła na francuski m.in. Na nieludzkiej ziemi Czapskiego (książka wyszła w wydawnictwie Plon w 1949 roku pt. Terre inhumaine, ze wstępem Daniela Halévy’ego); Władysław zaś był bratankiem Tadeusza Boya-Żeleńskiego, prawnikiem i dziennikarzem.

Klasyczna Martwa natura (1956) ma na odwrocie żartobliwą dedykację: „Gwiazdzistego Czapsko-Przewłockiego Łubieńskiego Czapskiego i Czapskiego. Mojemu chrzestnemu synowi najlepszemu opiekunowi rozgałęzionej rodziny od kochającego W. Józia 1956”. Adresatem dedykacji był Ludwik Łubieński (zwany w rodzinie Lulek i Lulu), syn najstarszej siostry Józefa, Leopoldyny, gospodarującej wraz z pierwszym mężem, Leonem Łubieńskim, w nieodległej od Krakowa Kazimierzy Wielkiej.

Ludwik Łubieński, którego pełno go w dziennikach Czapskiego, miał barwne, bogate i trudne życie (m.in. był osobistym sekretarzem Józefa Becka, szefem Polskiej Misji w Gibraltarze, świadkiem katastrofy, w której zginął generał Władysław Sikorski, współpracował z generałem Władysławem Andersem; szef produkcji Radia Wolna Europa). Po wojnie zamieszkał w Monachium, a następnie w Londynie. Martwą naturę podarowała w 1996 roku Muzeum Narodowemu w Krakowie jego córka Anna Łubieńska.

Dwa Pejzaże powstałe w 1987 roku to jedne z ostatnich prac olejnych Czapskiego. Są darem Krystyny Zachwatowicz-Wajdy i Andrzeja Wajdy. Na wystawie eksponowane są bez ram,czyli są takie jak je podarował malarz.

Pozostałe 12 obrazów to dar  Barbary i Richarda Aeschlimannów (z 2016 roku).

Dodatkowo na ścianach znajdują się dwa  obrazy wypożyczone z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie: Autoportret w lustrze (ok. 1937) oraz Wnętrze teatru Opera Leśna (1937).

Z  niedatowanego notatnika Józefa Czapskiego, podarowanego Krystynie i Andrzejowi Wajdom 28 czerwca 1984 roku podczas jednej z wizyt w Maisons-Laffitte  umieszczono sześć akwarel . Akwarele i dedykacja („Moim bardzo drogim Wajdom z całą moją wdzięcznością i przyjaźnią Józef Czapski, 28 VI 84.”) zostały wycięte z notatnika i oprawione w 1985 roku przez Andrzeja Wajdę.

W gablotach znajduje się 17  dzienników z lat 1945–1976 z motywami kwiatowymi (anemony, narcyzy, tulipany, irysy, kwiaty polne, kwiaty tytoniu), wykonanymi różnymi technikami: akwarelą, piórkiem, ołówkiem, flamastrem, kredką. Kwiaty tytoniu z dziennika nr 93 są notatką malarską do obrazu olejnego Kwiaty w wazonie (i dziennik nr 93 otwarty na tej stronie, i olej znajdują się na wystawie). Wyboru z dzienników dokonał znawca pisma Józefa Czapskiego,  Janusz Nowak.

Od 23 maja do 13.09. 2020 roku można oglądać kolejne, inne dobrane dzienniki.

Na zdjęciu: Józef Czapski, Train de baneliue, 1967, olej, płótno, zbiory Muzeum Narodowe w Krakowie.

————————————————————————-

Pawilon Józefa Czapskiego, ul. Piłsudskiego 12, Kraków

Sala wystaw czasowych , I piętro

Czapski – malarstwo, rysunek, dziennik.

Wystawa do 13 kwietnia 2020 roku.

O autorze /


Urodziła się w Nowej Dębie. Studiowała w Krakowie, na Uniwersytecie Jagiellońskim; studia podyplomowe z zarządzania projektami na Akademii Górniczo-Hutniczej. Autorka od wielu lat zajmuje się twórczością Józefa Czapskiego: przegląda archiwa, odczytuje dzienniki i zbiera informacje o dziełach malarza (projekt: Catalogue raisonné dzieł Józefa Czapskiego), nagrywa rozmowy z tymi, którzy znali autora "Na nieludzkiej ziemi". Powołała w 2017 roku Festiwal Józefa Czapskiego (jest jego dyrektorem) . Odbyły się już dwie edycje festiwalu (2017 i 2020 rok). Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Literatura 2020, 155591/20). Kuratorka wystawy "Józef Czapski en France. Œuvres des collections privées", 2020. - projekt zrealizowany w ramach programu "Kulturalne pomosty", 2020. Kuratorka wystawy "Józef Czapski dzieła z kolekcji prywatnych, Kordegarda, Galeria Narodowego Centrum Kultury, od 28.04.2022 - 6.06.2022. Kuratorka wystawy w nowej Galerii Józefa Czapskiego w Pałacu w Kurozwękach "Józef Czapski. Dzieła z kolekcji Markiza Michaela Popiela de Boisgelin", 2023. Copyright 2016 - 2024 - Ela Skoczek / Materiały umieszczone na stronie są chronione prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie tylko za zgodą autora.

Artykuły powiązane

O pisaniu biografii

"(...) starałam się docierać do istoty rzeczy każdego zagadnienia w przekonaniu, że zbliżanie się do prawdy i jawność są wymowniejsze i moralniejsze od przemilczeń, legend i niedomówień.


Ludźmi jesteśmy i tylko ludźmi ułomnymi choćby nas inni brali za aniołów - pisał Mickiewicz do przyjaciół – cytując Naśladowanie.

Maria Czapska, Szkice Mickiewiczowskie, Wstęp

Kontakt

Zapraszamy do kontaktu z redakcją