Józef Czapski „Wybrane strony. Z dzienników 1942-1991″

Dwutomowa edycja jest wyborem blisko 500 najciekawszych rysunkowo i graficznie stron z dzienników Józefa Czapskiego. Wybrała i opracowała: Emilia Olechnowicz. Strony z dzienników zostały uporządkowane chronologicznie, od 1942 do 1991 roku, w oryginalnym formacie.

Czapski na kartach dzienników notuje szkice portretowe, pejzaże, martwe natury. A przede wszystkim, sceny z teatru życia codziennego. Rysuje wszędzie: w kawiarni, nad brzegiem morza, w metrze, u dentysty, nawet w kościele. W tych szybkich notatkach stara się uchwycić drobny i pozornie nieistotny fragment świata: zatrzymać jakiś odcień światła, gest czy zarys sylwetki. I, co najważniejsze, uchwycić go prawdziwie: dochowując wierności swojemu spojrzeniu. „Nie chodzi o realizm czy antyrealizm, ale o prawdę”, pisał. W innym miejscu dopowiadał: „chodzi o widzenie, chodzi o niewymyślony wyraz niewymyślonych uczuć, ale wyraz ciemnego przeżycia”. Udany rysunek jest dla Czapskiego zatrzymanym spojrzeniem – chwilą, która zdoła się oprzeć działaniu czasu.

Wojciech Karpiński, przyjaciel Czapskiego i autor książki Portret Czapskiego pisał, że jest w nim  „pesząca współobecność wielu osobowości w jednej, wielu talentów, wielu technik i rodzajów artystycznych”(…)Może więc zamiast sztucznie szatkować go na malarza, pisarza, publicystę, lepiej mówić o nim jako o autorze – znakomitych – migawek rzeczywistości, rysunków świata i siebie, portretów układających się w dynamiczny autoportret”.

O dziennikach napisał:

„Prawdziwy autoportret Czapskiego to właśnie całość tych kajetów, gdzie nieczytelne notatki splatają się z błyskawicznymi szkicami do przyszłych obrazów, z nakreśloną szybką kreską czyjąś twarzą, z wklejonymi wycinkami z gazet popstrzonymi uwagami i wykrzyknikami, z powypisywanymi fragmentami ukochanych wierszy, z adresami i telefonami ludzi bliskich bądź obcych. Dwudziestemu stuleciu przygląda się ze stron tych dzienników widz uczestniczący w zbyt wielu sprawach, aby którejkolwiek z nich przyznawać wyłączność, a jednocześnie otwarty na wielość zdarzeń i angażujący się w nie z pasją. (…) „Wybrane strony” to dla mnie jedno z najważniejszych dzieł, jakie się w Polsce ukazały od odzyskania wolności”.

 

O autorze /


Urodziła się w Nowej Dębie. Studiowała w Krakowie, na Uniwersytecie Jagiellońskim; studia podyplomowe z zarządzania projektami na Akademii Górniczo-Hutniczej. Autorka od wielu lat zajmuje się twórczością Józefa Czapskiego: przegląda archiwa, odczytuje dzienniki i zbiera informacje o dziełach malarza (projekt: Catalogue raisonné dzieł Józefa Czapskiego), nagrywa rozmowy z tymi, którzy znali autora "Na nieludzkiej ziemi". Powołała w 2017 roku Festiwal Józefa Czapskiego (jest jego dyrektorem) . Odbyły się już dwie edycje festiwalu (2017 i 2020 rok). Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Literatura 2020, 155591/20). Kuratorka wystawy "Józef Czapski en France. Œuvres des collections privées", 2020. - projekt zrealizowany w ramach programu "Kulturalne pomosty", 2020. Kuratorka wystawy "Józef Czapski dzieła z kolekcji prywatnych, Kordegarda, Galeria Narodowego Centrum Kultury, od 28.04.2022 - 6.06.2022. Kuratorka wystawy w nowej Galerii Józefa Czapskiego w Pałacu w Kurozwękach "Józef Czapski. Dzieła z kolekcji Markiza Michaela Popiela de Boisgelin", 2023. Copyright 2016 - 2024 - Ela Skoczek / Materiały umieszczone na stronie są chronione prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie tylko za zgodą autora.

Komentarz

O pisaniu biografii

"(...) starałam się docierać do istoty rzeczy każdego zagadnienia w przekonaniu, że zbliżanie się do prawdy i jawność są wymowniejsze i moralniejsze od przemilczeń, legend i niedomówień.


Ludźmi jesteśmy i tylko ludźmi ułomnymi choćby nas inni brali za aniołów - pisał Mickiewicz do przyjaciół – cytując Naśladowanie.

Maria Czapska, Szkice Mickiewiczowskie, Wstęp

Kontakt

Zapraszamy do kontaktu z redakcją