Gdy rozstawali się w 1939 roku Czapski miał 43 lata, Hering 31 lat. Gdy się spotkali w Paryżu w 1984 roku Czapski miał 88 lat, Hering – 76. Przez lata rozłąki pisali do siebie. Listy krążyły pomiędzy obozami sowieckimi a Warszawą, pomiędzy Maisons-Laffitte a Warszawą. Dzisiaj czytelnik postronny może zajrzeć w głąb tej korespondencji dzięki […]
Zapis w dzienniku Czapskiego: „Odpisać na list Ludwika”. Jak poinformowało mnie wydawnictwo słowo/obraz terytoria drugi tom listów Czapski Hering ukaże się na rynku jesienią (październik) 2017 roku. Pierwszy tom zakończył się na dacie 16 stycznia 1959 r. Można go jeszcze kupić w niewielu księgarniach, nakład jest na wyczerpaniu. Kolejny tom będzie obejmował okres 28 stycznia 1959 […]
Fundacja Zeszytów Literackich otrzyma dotację w wysokości 20 tysięcy złotych na wydanie i promocję korespondencji Józefa Czapskiego ze Zbigniewem Herbertem. Dotacja jest przyznawana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Literatura, którego celem „jest podnoszenie poziomu świadomości literackiej i uzupełnienie rynku wydawniczego poprzez dofinansowywanie wartościowych, niekomercyjnych publikacji literatury polskiej i światowej”. W Archiwum […]
Józef Czapski żołnierzem stał się przez zawirowania historii. Chciał być malarzem. Nigdy nie chciał zabijać – to wpływ filozofii pacyfizmu, którą zaraził go Tołstoj. A jednak wydarzenia historyczne wymagały od niego wejścia w świat wojskowości, walki. Już w 1916 roku jako poddany cara Mikołaja II został zmobilizowany, a w październiku 1917 roku zaciągnął się do I […]
W sobotę 29 października po raz pierwszy można było na Międzynarodowych Targach w Krakowie zobaczyć i kupić Listy Czapski – Hering. Na razie ukazał się I tom. II tom zostanie wydany w 2017 roku. Książka licząca ponad 350 stron to dopiero część listów, które wydaje Fundacja Terytoria Książki dzięki dofinansowaniu otrzymanemu w 2015 roku z Ministerstwa […]
Lafit – tak w skrócie mówiono i nadal się mówi o domu paryskiej Kultury w Maisons-Laffitte. Na rynku ukazała się książka, album „Lafit – Ludzie Kultury o sobie” . Z setek wspomnień spisanych kiedyś i opowiedzianych, z korespondencji, a także z nagrań własnych do druku wybrał i ułożył Mirosław Chojecki. Piękne zdjęcia, najczęściej czarno-białe w […]
Józef Czapski najpierw poznał braci Antoniego Marylskiego (Janusza i Edwarda). Spotkał ich w 1917 roku. Antoniego poznał w wojsku i zaraził go pacyfistyczną teorią Tołstoja opartą na prawosławnym pozostawianiu „spraw świata tego” na uboczu, jako domeny zła. „Wolę być stróżem nocnym niż żołnierzem” – powiedział Marylski pewnego dnia Czapskiemu, gdy ten odprowadzał go na kwaterę. […]
Jak napisał autor, to „pierwsza książka, która powstała bez planu i kolejnych szkiców-przybliżeń” I dalej: „Chciałem, żeby prowadziła mnie sama pamięć, która może pozwoli zobaczyć mi życie na nowo. Ale i tak szlak opowieści kazał przedzierać się przez gąszcz atakujących mnie reminiscencji, wyrąbywać sobie drogę i zostawiać je, odrzucać. I wreszcie muszę się zatrzymać”. Z […]
Z niewysłanego listu Dymitra Fiłosofowa do Józefa Czapskiego: „W istocie rzeczy „przeżycia” i wrażliwość to sprawy neutralne. To jest dane i zadane. Zagrożenie pojawia się wówczas, gdy te przeżycia i wrażliwość nie tylko zaczynają walczyć ze świadomością, ale ją pokonują. Zawsze popełniasz ten sam błąd. „Przełączasz” swoje pasywne przeżycia na psychikę, a nie na rozsądek, […]
Wydana w 1997 roku przez Instytut Badań Literackich niewielka książeczka napisana przez prof. Jana Zielińskiego zawiera kalendarium życia Józefa Czapskiego (wg wiedzy z tamtych lat), zwięzły przegląd książek autora Na nieludzkiej ziemi, tutuły kilku książek o Czapskim, a także wypisy wypowiedzi różnych osób. Autor zamieścił tutaj także artykuł: „Czapski. Trzy przekroje”. W książeczce umieszczono także […]
„Pamiętam takie niesamowite upały, jakieś dzikie, skwarne lato, jak ten stary, zmęczony człowiek [Dymitr Fiłosofow] z błyskiem w oczach powiedział: «Przynajmniej ten klub nam się udał»”. Józef Czapski W latach 1934-1936 w Warszawie, przy ul. Chocimskiej 35 działał polsko-rosyjski klub dyskusyjny „Domek w Kołomnie”, założony przez emigranta, wybitnego krytyka Dymitra Fiłosofowa. Do zarządu klubu należeli […]
Katalog towarzyszący wystawie zorganizowanej w Bibliotece Polskiej w Paryżu w dniach 5.04-13.05.2016 r. To wydawnictwo to zbiór esejów napisanych przez Jacka Waltosia – malarza, rzeźbiarza, grafika i rysownika oraz komisarza tej wystawy, Janusza Nowaka – kustosza archiwum i kolekcji rękopisów Czartoryskich, Muzeum Narodowe w Krakowie, Krzysztofa Zagrodzkiego – historyka sztuki, byłego kustosza w Muzeum Plakatu […]
Paul Cézanne. Co Rilke zobaczył w tym malarzu? Co Czapski w nim podziwiał ? Co jawi się przez Cézanne’a? O nim w książce mówią Rilke, Hofmannsthal, Heidegger, van Gogh i … Czapski. Okładka sugeruje, że autorem jest Reiner Maria Rilke i napisał tekst o Cézannie . W rzeczywistości jest to wybór wydanych pośmiertnie intymnych listów poety do […]
Korespondencja pomiędzy Józefem Czapskim i Ludwikiem Heringiem zostanie wydana w dwóch tomach. Wydawnictwo słowo/obraz terytoria pierwszy tom (zawierający listy z okresu 4 września 1939 – 16 stycznia 1959) planowało najpierw wydać jesienią 2015 roku, potem podano termin maj 2016. Według informacji z wydawnictwa (z 17.05. 2016 r.) książka ukaże się w ciągu najbliższych miesięcy. – Materiał po odczytaniu […]
Maria Czapska to niedoceniona (jeśli chodzi o edukację szkolną, badnia naukowe, przekaz medialny) siostra Józefa Czapskiego. A pisała wspaniale o Ludwice Śniadeckiej, o Mickiewiczu… W tej książce zebrano jej teksty rozproszone publikowane w latach 1950-1974 w: paryskiej „Kulturze” i „Zeszytach Historycznych”, londyńskich „Wiadomościach” i „Życiu” Znajdziemy tu szkice o Januszu Korczaku i Helenie Radlińskiej, Marii Dąbrowskiej i […]
Spuścizna Józefa Czapskiego i Marii, jego siostry została przekazana darowizną od Elżbiety Łubieńskiej do Muzeum Narodowego w Krakowie. Zinwentaryzował zbiór, wstęp i indeks przygotował Janusz S. Nowak przy współpracy Janusza Pezdy. Kraków Muzeum Narodowe oraz Warszawa Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską, Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, [rok wydania 2008]. ISBN:978-83-7581-016-5. i ISBN:978-83-89378-28-6
Czytając Czapskiego to doskonały zbiór materiałów z sesji naukowej poświęconej temu artyście, pisarzowi. W artykułach poruszono m.in. zagadnienia związane z wpływem Simone Weil na Czapskiego (autorka Agata Janiak), przeanalizowano konieczność zapisywania wizji i codziennych zmagań w dziennikach (Janusz Nowak). O związkach Gustawa Herlinga – Grudzińskiego z Czapskim i początkach Kultury napisał Zdzisław Kudelski, o Zbigniewie […]
Tytuł książki nawiązuje do wydanego przez Instytut Literacki w 1981 r. zbioru esejów Józefa Czapskiego „Tumult i widma”.Jil Silberstein składa nie tylko hołd swojemu przyjacielowi, ale także umożliwia czytelnikowi zajrzenie do ich korespondencji. Dzięki niej malarz mówi z tej książki także do czytającego. Autor książki to poeta i dziennikarz, który – choć młodszy od Czapskiego o 50 […]
„Jedną z osób, która wywarła wpływ na moje wybory życiowe, był Józef Czapski.” Tak w książce Ze wspomnień szczęściarza napisał Jacek Woźniakowski. Malarza poznał, gdy miał mniej niż 18 lat. Spotkali się w Błotach pod Warszawą. Młodego Woźniakowskiego zawiózł tam jego wujaszek. Potem umówili się z Józefem Czapskim, by obejrzeć wspólnie wystawę Gierymskiego (1937 rok) . Kolejne […]
„Europa w rodzinie” to pasjonująca panorama dwóch minionych stuleci widzianych przez pryzmat losów kilku środkowoeuropejskich rodzin arystokratycznych. Kreśląc dzieje swej kosmopolitycznej familii, Czapska umiejętnie łączy szczegół i anegdotę z szeroką perspektywą historyczną. Wśród jej przodków i krewnych byli m.in. rosyjski współautor pierwszego rozbioru Polski, austriacki adwersarz Bismarcka, polski powstaniec sybirak, radziecki komisarz spraw zagranicznych… W […]
Róża Thun – córka siostrzenicy Józefa Czapskiego, Marii Woźniakowskiej – w książce pt. Róża opowiada dzieje swojej rodziny. Znajdujemy tu zabawne opowieści o autorze Wyrwanych stron i jego siostrze Marii. Luwr i kradzież obrazów Dzięki swojej ciotce, Elżbiecie Colin – Łubieńskiej, która w 1994 podarowała do Muzeum Narodowego spuściznę po Józefie Czapskim, Róża Thun mogła […]
Emmanuel Dufour – Kowalski w 1997 roku opublikował w wydawnictwie szwajcarskim L’Age d”Homme książkę, która przybliża osobę Józefa Czapskiego. Wydana w języku francuskim opowieść o malarzu, pisarzu jest uzupełniona archiwalnymi zdjęciami. Czapski, który dwa razy uczestniczył w misji poszukiwania zaginionych w Rosji oficerów: w 1918 r. – wtedy szukał 5 oficerów, zaś po uwolnieniu z obozu w Starobielsku […]
Ścieżki to zbiór esejów Bohdana Paczkowskiego – architekta i publicysty, a także autora wspaniałych zdjęć m.in. dokumentujących zdarzenia w siedzibie Kultury. Wiele zdjęć zrobił Józefowi Czapskiemu. W tym tomie miłośnicy dzieł autora Oka mogą przeczytać dwa eseje jemu poświęcone: Wyprawa w świat z Czapskim oraz Portret Józefa Czapskiego przez Wojciecha Karpińskiego. Pierwszy jest opisem wrażeń i odbioru […]
Autorka książki, Dorota Sieroń-Galusek wybrała trzy postacie: Jerzego Stempowskiego, Józefa Czapskiego i Czesława Miłosza nie tylko dlatego, że ich drogi życiowe spotkały się i w pewnym czasie działali wspólnie, współtworząc emigracyjny krąg „Kultury”. Są to, według niej, osoby ukształtowane wedle pewnych wzorców i przez całe życie kroczące konsekwentnie drogą myślenia osobnego. Autorka śledzi kluczowe momenty […]
