Józef Czapski

31 października 2017 roku dotarła do mnie, w Paryżu, wiadomość o śmierci p. Jacka Gruszkiewicza.

Obrazy z kolekcji Krystyny i Wiesława Ochmanów oraz rodziny Czesława Rzepińskiego. Obrazy olejne, akwarele, rysunki, grafiki, prace o tematyce rodzajowej, martwa natura, portrety bliskich osób oraz tytułowe pejzaże. Wystawa ma charakter przeglądowy i uwzględnia dzieła w różnych lat twórczości, od obrazów przedwojennych, po te namalowane w roku śmierci artysty.

Ze wstępu dra hab. Mirosława A. Supruniuka: ” Zdawać by się więc mogło, że polska literatura wyczerpała wszystkie zagadnienia dotyczące Józefa Czapskiego, a ostatnio wydana biografia pió­ra Erica Karpelesa i polska edycja nieco starszego opracowania Murielle Werner­-Gagnebin, a także połączony z konferencjami festiwal poświęcony Czapskiemu powinny być jedynie podsumowaniem wieloletniej dyskusji o wybitnym malarzu, wszechstronnym […]

Z Maciejem Morawskim spotykam się w Paryżu , w październiku 2015 r. o godz. 16.00 w kawiarni niedaleko Porte de St Cloud. Przychodzę wcześniej, bo lubię czekać na gości, z którymi chcę porozmawiać o Józefie Czapskim. Jest piękna słoneczna niedziela. Zajmuję miejsce na zewnątrz kawiarni. Czekam… Mam przy sobie książkę – dziennik Macieja Morawskiego „Dwa […]

Paryż. Lata osiemdziesiąte XX wieku. W Polsce jest stan wojenny. Wojciech Pszoniak po sukcesie filmu „Danton” (1983 rok) w reż. Andrzeja Wajdy otrzymuje liczne propozycje zagrania w teatrach w Szwajcarii i Francji. Pozostaje we Francji i od tego momentu jego ukochanym miastem jest Paryż. Niedaleko, w podmiejskim Maisons-Laffitte, mieszka Józef Czapski, wydawane są książki w […]

26 sierpnia 1980 roku, we wtorek Józef Czapski zapisał w swoim dzienniku: „Wiadomość , że umarł ks. Sadzik, nagle u Pallotynów w Osny. To już straszna wyrwa tu dla nas wszystkich. Dlaczego? Bo wszyscy go kochaliśmy dla jego dobroci, jakiejś nadludzkiej dla każdego, dla jego presence, wszystko nie to, było coś więcej. To znowu po […]

Archiwum Emigracji w Toruniu kryje w swoich bogatych zbiorach m.in. ponad 250 listów Marii Czapskiej i około 70 listów Józefa Czapskiego do Mieczysława Grydzewskiego. Katarzyna Moskała i Mirosław Supruniuk opracowują je i miejmy nadzieję, że zostaną w nieodległej przyszłości wydane. Marii Czapskiej, mimo że już w 1947 była związana z paryską Kulturą, a latem 1948  […]

Nie, nie był w Paryżu w 1938 roku. Ostatni raz przed wybuchem II wojny światowej Czapski dreptał po chodnikach stolicy Francji w 1935 roku, kiedy to bywał także w Luwrze (wtedy po raz pierwszy zetknął się z Czesławem Miłoszem). Pobyt malarza we Francji wiązał się z pracami nad książką o Józefie Pankiewiczu. Łaził więc z […]

27 kwietnia 2020 roku Towarzystwo Przyjaciół Rodziny Czapskich (Białoruś)  odnalazło na cmentarzu płytę nagrobną Konstancji Jakubowskiej, niani – zwanej przez rodzinę Czapskich,  Babuśką. Tym samym znamy dokładnie miejsce jej pochówku. „Ucieczką naszego dzieciństwa i wielką miłością była nasza niania, Babuśka. Nie mogliśmy nigdy do syta nacałować się jej, napieścić. A kiedy się broniła przed naszą […]

Zdarzyło mi się oprowadzać w Krakowie młodzież i osoby dorosłe po ekspozycji poświęconej Józefowi Czapskiemu. Pawilon przy ulicy Piłsudskiego 12, w którym jest zrekonstruowany pokój malarza z domu paryskiej Kultury,  ma w swoich zadaniach misję propagowania dzieła i twórczości  polskiego artysty.  Na I piętrze – sala wystaw czasowych, a II piętro to część prezentująca biografię […]

Marek Tomaszewski przyjechał na zaproszenie Teatru Bagatela.  25 października 2019 roku miał zagrać koncert  z okazji 100-lecia teatru. 24 października ćwiczył więc do późna w sali krakowskiego Pałacu Sztuki, ale udało mi się wraz z nim wieczorem zajrzeć do Pawilonu Józefa Czapskiego. Normalnie o tej porze to miejsce nie jest dostępne. Tego dnia było to […]

Ksiądz Józef Sadzik, ks. Zenon Modzelewski bliscy Czapskiemu Pallotyni. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku także inni: ks. Jerzy Zawierucha, ks. Jerzy Szozda. Gdy malarz miał trudności z wychodzeniem z domu, odprawiali msze święte w domu w Maisons-Laffitte, w pokoju na piętrze. Duchowni – obecni w jego listach, wspomnieniach i dziennikach. Malarz często odwiedzał siedzibę wspólnoty pallotyńskiej […]

Gombrowicz był zawsze takim, jakim był. Nigdy nie sprzeniewierzył się sobie, dlatego tworzył literaturę dużego formatu. W wielkości jego literatury tkwi wielkość jego własna jako człowieka. Józef Czapski   Po siedmiu latach spędzonych w Paryżu z kapistami, Czapski w 1931 roku powrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie. Tutaj stał się dla młodych polskich artystów […]

Uczyć się od Jerzego Stempowskiego, jakże on umie odsuwać od siebie, nie widzieć tandenty, książek, obrazów, które mu nie pachną. Józef Czapski Początek znajomości z Jerzym Stempowskim miał miejsce w międzywojennej Warszawie, kiedy to Czapski szukał w różnych miejscach pieniędzy, które pozwoliłyby grupie kapistów wyjechać do Paryża. Dimitrij Władimirowicz Fiłosofow (1872-1940) skierował go wówczas do niego, który […]

„(…) latanie jest jak kobieta i jeśli się ją kocha, to wtedy boisz się, że nie jesteś dosyć dobry dla niej i że nie starczy ci życia, aby się nią nacieszyć. Ale to czujesz tylko wtedy, jak naprawdę kochasz, bo nie obchodzi cię przecież, co powie czy pomyśli o tobie dziwka, z którą gdzieś tam […]

Czesław Miłosz w pewnym momencie odsuwał się od paryskiej Kultury. Agnieszka Kosińska tak napisała w artykule „Miłosz do reszty świata”: „Tylko w tej korespondencji [do Józefa Czapskiego – przypis Elżbieta Skoczek] mógł się także wreszcie w pełni wypowiedzieć stosunek jednego z najbardziej pracowitych autorów „Kultury” (Miłosza) do swojego wydawcy, jego polityki i poziomu pisma. Pisał […]

Józef Wittlin jako piętnastolatek marzył, by zostać dyrygentem lub muzykiem. Gdy uczęszczał do gimanzjum, nudziły go  przedmioty humanistyczne; uwielbiał grać w piłkę nożną, chodzić do kina i czytać szerloki, czyli zeszytowe edycje powieści kryminalnych. Urodził się 17 sierpnia 1896 roku we wsi Dmytrów pod granicą Wołynia, na Podolu. Dorastał we Lwowie, gdzie znalazł się, gdy miał […]

W dniach od 8 grudnia do 9 grudnia 2017 roku odbędzie się międzynarodowa konferencja poświęcona Józefowi Czapskiemu.  Wydarzeniem towarzyszącym konferencji będzie pokaz filmu  Andrzeja Wolskiego „Józef Czapski – świadek wieku 1896-1993″; po projekcji odbędzie się spotkanie z reżyserem. ( 7 grudnia o godz. 18.00, Centre Scientifique de l’Académie Polonaise des Sciences, 74 rue Lauriston, Paris 16, zgłoszenie […]

W 2017 roku kilkanaście instytucji w Polsce, Francji oraz Rosji tworzyło wydarzenia I edycji Festiwalu Józefa Czapskiego. Oto szczegółowy program.

Na zdjęciu: Kraków, fot. Fotografia Architektury, Paweł Mazur Józef Czapski przez 4  lata – od 1919 roku – mieszkał w Krakowie. Babcia i dziadek Zanim dziadek Józefa Czapskiego (ze strony ojca) hrabia Emeryk Hutten – Czapski i jego żona Elżbieta Meyendorff  przybyli do Krakowa, w Petersburgu Emeryk Czapski wstąpił do rosyjskiej służby państwowej, w której osiągnął wysokie […]

Juliusz Mieroszewski związany przed II wojną światową z Krakowem, poznał Jerzego Giedroycia w 1942 roku, gdy służył w Sekcji Oświaty i Kultury Armii Polskiej na Wschodzie, redagując tygodnik „Ku wolnej Polsce”. Pracował także w redakcji tygodnika „Orzeł Biały”. Od lutego 1943 r. służył w Wydziale Informacji i Oświaty Armii Polskiej na Wschodzie, następnie po jego reorganizacjach, w […]

Z niewysłanego listu Dymitra Fiłosofowa do Józefa Czapskiego: „W istocie rzeczy „przeżycia” i wrażliwość to sprawy neutralne. To jest dane i zadane. Zagrożenie pojawia się wówczas, gdy te przeżycia i wrażliwość nie tylko zaczynają walczyć ze świadomością, ale ją pokonują. Zawsze popełniasz ten sam błąd. „Przełączasz” swoje pasywne przeżycia na psychikę, a nie na rozsądek, […]

W piątek 22.04.2016 r. o godz. 17.00 uroczyście otworzono Pawilon Józefa Czapskiego w Krakowie.  Najpierw w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego przy ul. 3 Maja 1 zgromadzili się zaproszeni goście, by wysłuchać oficjalnych przemówień i podziękowań. – Nie chcemy, by było to muzeum wyłącznie biograficzne. Mamy nadzieję, że będzie to miejsce tętniące życiem – powiedział dr […]

Józef Czapski przed wybuchem II wojny światowej mieszkał w Warszawie.  Miał pracownię na ul. Filtrowej 83 m. 9. Po latach wspominał: „Miałem wtedy pierwszą w życiu pracownię na Filtrowej. Duże mieszkanie bardzo miłego człowieka, nauczyciela z żoną i dwiema uroczymi córeczkami. Odstąpili mi duży pokój na pracownię. Żyłem z nimi doskonale, nie mieliśmy żadnych relacji, […]